Sommigen die me al langer kennen, weten dat ik hemochromatose heb – een erfelijke aandoening waarbij je lichaam te veel ijzer opslaat. Vanuit die diagnose groeide mijn besef hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. Ik beloofde mezelf: zodra ik ontijzerd zou zijn, zou...
Waarom we niks meer kunnen eten (maar toch lekker moeten doen) Als je social media moet geloven, kun je zo ongeveer niks meer eten. Serieus. Margarine is een chemische tijdbom, pindakaas verstopt je sinussen, gekweekte zalm is puur vergif, en zelfs water drinken moet...
Ons lichaam heeft ijzer nodig. Het is essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen, voor onze energie, ons immuunsysteem, zelfs voor onze hersenen. Maar – en hier komt de twist – te veel ijzer is net zo gevaarlijk als te weinig. En dat is exact waar mijn verhaal begint.
De meeste mensen verliezen gemiddeld 1 mg ijzer per dag. Vrouwen in hun menstruerende jaren wat meer. Ons lichaam is daarin prachtig afgesteld: als er te weinig ijzer is, verhoogt het simpelweg de opname uit voeding. Alleen… het heeft geen ‘uitknop’ wanneer het teveel wordt. En dat is precies het probleem bij hemochromatose – ook wel ‘ijzerstapeling’ genoemd. Het teveel stapelt zich stilletjes op in je lever, je gewrichten, je hart. En je merkt het pas als het écht begint te wringen.
Bij primaire hemochromatose – de erfelijke vorm die ik heb – neemt je lichaam van bij de geboorte meer ijzer op dan nodig. In het begin is dat geen probleem, zeker niet als je nog groeit. Maar ergens onderweg raakt je lijf oververzadigd. En dan beginnen de klachten. Vaak vaag. Vaak vermoeiend.
Er bestaat ook een secundaire vorm, als gevolg van andere aandoeningen zoals leverziekten of bepaalde bloedziekten. Maar het resultaat is hetzelfde: een lichaam dat overloopt van ijzer en nergens heen kan met dat teveel.
Ik was 36 toen ik eindelijk begreep wat er mis was. Ik voelde me al een hele tijd uitgeput. Niet gewoon moe, maar moe tot op het bot. Alsof er altijd een sluier tussen mij en de wereld zat. Mijn gewrichten speelden op. Mijn buik protesteerde vaker dan me lief was. En er was iets in mij dat het allemaal niet meer op de rails kreeg.
Gelukkig had ik een huisarts die goed luisterde. Binnen twee weken had ik mijn diagnose. En dat is jong, zeggen ze. Maar tegelijk: hoe vroeger, hoe beter. Want zo kon ik meteen starten met behandelen en erger voorkomen.
Mijn bloedonderzoek toonde een ijzerverzadiging (transferrinesaturatie) boven de 85%. Mijn ferritinewaarde – het eiwit dat ijzer opslaat – zat op 1654. Dat is véél. Een hematoloog volgde. DNA-test erbij. En ja hoor: ik ben homozygoot voor de C282Y-mutatie. Dat betekent dat ik van beide ouders het foutje meekreeg. Zij wisten het trouwens ook niet. Hemochromatose sluimert vaak generaties lang stilletjes onder de radar.
En toen volgde een hele reeks onderzoeken: lever, hart, pancreas… Gelukkig nog geen schade. Maar dat had zomaar anders kunnen lopen.
De behandeling? Aderlatingen. Niet symbolisch, maar letterlijk. Halve liters bloed werden bij mij afgetapt – eerst om de twee weken. Klinkt als middeleeuwse kwakzalverij, maar het is de meest efficiënte manier om ijzer kwijt te raken.
Alleen… mijn aders deden niet mee. Prikken werd een marteltocht. Vier, vijf pogingen waren geen uitzondering. Op een bepaald moment zag ik de verpleegkundigen al zuchten als ik binnenkwam. En eerlijk? Ik snapte hen. Dus werd er gekozen voor een PAC (port-a-cath) – een soort toegangspoortje onder mijn huid, rechtstreeks naar mijn bloedbaan. Niet meteen iets waar ik van droomde, maar het bracht rust. Geen strijd meer bij elke afspraak. Ik noem het mijn Dracula Date – een tikje humor maakt veel draaglijker.
Na vijf jaar intensieve aderlatingen was mijn ferritine stabiel. Ik kwam in de onderhoudsfase terecht: minder vaak prikken, meer balans. En omdat ik intussen flink wat kilo’s kwijt was, begon de PAC ook fysiek te storen. In december ’23 werd hij verwijderd. Dat voelde als een mijlpaal.
Ik zit nu in die vierde fase. En ik kijk anders naar mijn lichaam dan vroeger. Niet als een vijand, maar als een partner die signalen geeft. Die mijn aandacht vraagt. En die, als ik écht luister, ook weet hoe te herstellen.
Luisteren. Naar mijn lijf, mijn energie, mijn grenzen. Ik leerde ook dat “gezond zijn” niet betekent dat je geen aandoening hebt. Het betekent dat je met wat er is, leert leven. Bewust, liefdevol, zonder drama maar mét daadkracht.
En het belangrijkste: jij bent geen uitzondering als je lichaam sputtert. Je bent geen zwakkeling als je moe bent. En al zeker geen zeurpiet als je antwoorden zoekt op klachten die niemand begrijpt.
We verdienen allemaal een huisarts die luistert. En een zorgsysteem dat ruimte laat voor nuance, onderzoek én zachtheid.
Liefs,
Peggy
Sommigen die me al langer kennen, weten dat ik hemochromatose heb – een erfelijke aandoening waarbij je lichaam te veel ijzer opslaat. Vanuit die diagnose groeide mijn besef hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. Ik beloofde mezelf: zodra ik ontijzerd zou zijn, zou...
Waarom we niks meer kunnen eten (maar toch lekker moeten doen) Als je social media moet geloven, kun je zo ongeveer niks meer eten. Serieus. Margarine is een chemische tijdbom, pindakaas verstopt je sinussen, gekweekte zalm is puur vergif, en zelfs water drinken moet...
